रशिया-युक्रेन युद्ध विजयाचे पारडे कोणत्या बाजूने

कोणतीही वाटाघाटी दिसत नसल्याने आणि पश्चिमेकडून नूतनीकरण मिळालेल्या पाठिंब्याने, रशिया-युक्रेन युद्ध अद्याप संपलेले नाही.

रशियन-युक्रेन युद्ध नवीन टप्प्यात दाखल झाले आहे.

10 महिन्यांच्या युद्धादरम्यान, युक्रेनने रशियाने व्यापलेल्या आपल्या प्रदेशांचा काही भाग परत मिळवण्यात आणि अर्थव्यवस्था कोसळण्यापासून रोखण्यात यश मिळविले. हिवाळ्याने लष्करी कारवाया थांबवल्या नाहीत. युक्रेनियन लष्करी नेतृत्वाने यावर जोर दिला की युद्धाला विराम दिला जाऊ शकत नाही, कारण यामुळे रशियाला वसंत ऋतूमध्ये नवीन हल्ल्यांसाठी अतिरिक्त संसाधने जमा करण्याची परवानगी मिळेल. त्यामुळे, शस्त्रास्त्रांचा स्थिर पुरवठा आणि अधिक संसाधने उभारण्याची क्षमता पुढील काही महिन्यांत युद्धाचा मार्ग निश्चित करेल.

युक्रेनियन सैन्य आणि सर्वसाधारणपणे युक्रेनियन राज्य या दोघांसाठी हिवाळ्याचा यशस्वी मार्ग मोठ्या प्रमाणात भागीदारांच्या आर्थिक आणि लष्करी पाठिंब्यावर अवलंबून असतो. युद्धाच्या 10 महिन्यांदरम्यान, जगभरातील जागतिक नेत्यांना त्याचे परिणाम भोगावे लागले – मुख्यतः ऊर्जा संसाधने आणि अन्न उत्पादनांच्या वाढत्या किमती. यामुळे विविध देशांच्या सरकारांवर नकारात्मक दबाव वाढतो, अगदी युक्रेनला आणखी आर्थिक आणि लष्करी सहाय्य देण्याचे ठरवलेल्या सरकारांवर. गेल्या आठवड्यात, व्होलोडिमिर झेलेन्स्की यांनी युनायटेड स्टेट्स (यूएस) ला भेट दिली – गेल्या वर्षी फेब्रुवारीमध्ये रशियन आक्रमण सुरू झाल्यानंतर त्यांची ही पहिली परदेशी भेट.

युक्रेनियन लष्करी नेतृत्वाने यावर जोर दिला की युद्धाला विराम दिला जाऊ शकत नाही, कारण यामुळे रशियाला वसंत ऋतूमध्ये नवीन हल्ल्यांसाठी अतिरिक्त संसाधने जमा करण्याची परवानगी मिळेल.

राष्ट्राध्यक्ष झेलेन्स्की यांच्या यूएस दौऱ्यात महत्त्वाची उद्दिष्टे होती. प्रथम, युक्रेनला पुढील राजकीय, लष्करी-तांत्रिक आणि आर्थिक सहाय्य सुनिश्चित करणे. दुसरे म्हणजे, लष्करी आघाडीवर तसेच राजकीय आणि मुत्सद्दी क्षेत्रात रशियाशी मुकाबला करण्याची रणनीती आणि डावपेच यांचा समन्वय साधणे.

राष्ट्राध्यक्ष झेलेन्स्की यांनी म्हटल्याप्रमाणे, त्यांनी वॉशिंग्टनला विश्वास दिला की युक्रेनच्या लष्करी सैन्याने युद्धभूमीवर परिस्थिती नियंत्रणात ठेवली आहे आणि हे युक्रेनला सर्वसमावेशक अमेरिकन मदतीमुळे आहे.

युक्रेनला पाठिंबा देण्यासाठी आणि पाश्चात्य भागीदारांची युती तयार करण्यात अमेरिकेची नेतृत्वाची भूमिका महत्त्वाची आहे. त्याच वेळी, रशियन फेडरेशनशी संघर्षात सामील होण्याच्या भीतीमुळे पश्चिम युक्रेनच्या लष्करी क्षमतेवर लक्ष ठेवत आहे. अशाप्रकारे, युक्रेनला अजूनही आर्मी टॅक्टिकल मिसाइल सिस्टीम (ATACMS), आधुनिक टाक्या आणि चिलखती, लढाऊ विमाने आणि इतर प्रमुख शस्त्रे यांसारखी आर्मर्ड कार्मिक वाहक मिळू शकलेली नाही, जे काउंटरऑफेन्सिव्ह ऑपरेशन्स आणि युक्रेनियन प्रदेश परत करण्यासाठी महत्त्वाचे आहे. अमेरिकेच्या भेटीदरम्यान, झेलेन्स्की यांना अखेरीस युक्रेनला अमेरिकन पॅट्रियट सिस्टीम प्रदान करण्यास मान्यता मिळाली, जी देशाच्या हवाई संरक्षणास बळकट करण्याच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल आहे.

युक्रेनियन सैन्याने असे म्हटले आहे की रशियाने ताब्यात घेतलेला प्रदेश परत घेण्याची क्षमता त्यांच्याकडे आहे, परंतु त्यासाठी त्यांना अधिक शस्त्रे आवश्यक आहेत. युक्रेनला अद्ययावत हवाई संरक्षण प्रणाली आणि लष्करी उपकरणांची तरतूद पुढे ढकलणे, जे युक्रेनियन प्रदेशांच्या मुक्ततेला गती देऊ शकते, यामुळे युक्रेनियन शहरे आणि गावांचा आणखी नाश होतो, नागरिकांच्या मृत्यूत वाढ होते आणि युद्ध सुरू होते.

पाश्चात्य भागीदार युक्रेनला नवीन प्रकारची शस्त्रे पुरविण्याबाबत सावध आहेत, रशियन अधिकार्‍यांकडून आणखी मोठ्या प्रमाणात वाढ होण्याच्या आणि अण्वस्त्रांचा वापर करण्याच्या सततच्या धमक्या लक्षात घेऊन. युक्रेनियन अधिकाऱ्यांची रशियाच्या अटींवर वाटाघाटीच्या टेबलावर बसण्याची अनिच्छा आणि युद्धभूमीवर युक्रेनियन सैन्याचे यश रशियन अधिकाऱ्यांना त्यांच्या अटींवर शांततेसाठी ब्लॅकमेल आणि जबरदस्ती करण्याच्या नवीन पद्धती शोधण्यास प्रवृत्त करते.

युक्रेनला अद्ययावत हवाई संरक्षण प्रणाली आणि लष्करी उपकरणांची तरतूद पुढे ढकलणे, जे युक्रेनियन प्रदेशांच्या मुक्ततेला गती देऊ शकते, यामुळे युक्रेनियन शहरे आणि गावांचा आणखी नाश होतो, नागरिकांच्या मृत्यूत वाढ होते आणि युद्ध सुरू होते.

युक्रेन विरुद्ध रशियन आक्रमकता नागरिकांविरूद्ध दहशतवादी पद्धतींचा वापर करून आहे – शहरे, नागरिक आणि नागरी पायाभूत सुविधांवर गोळीबार. यामुळे हिवाळ्यात युक्रेनियन पॉवर सिस्टमचा नाश झाला (सध्या 50 टक्के नष्ट झाला) आणि संपूर्ण देशात अनेक ब्लॅकआउट झाले. रशियन अधिकारी हे लपवत नाहीत की ते युक्रेनियन सैन्यावर दबाव आणण्यासाठी ही रणनीती वापरत आहेत – ज्यांची कुटुंबे उष्णता आणि वीज नसतात – आणि युक्रेनियन अधिकारी रशियाला सवलत देण्यास सहमत आहेत.

रशिया सध्या आपल्या ताब्यात असलेल्या प्रदेशांमधील संघर्ष गोठवण्यासाठी आणि दुसर्‍या मोठ्या प्रमाणात स्ट्राइकची तयारी करण्यासाठी वेळ मिळविण्यासाठी अल्पकालीन युद्धविराम शोधत आहे. , विशेषतः, कीव काबीज करण्याचा दुसरा प्रयत्न होण्याची शक्यता.

वाटाघाटीची तयारी, ज्याचा क्रेमलिनने वारंवार आवाज दिला आहे, रशियन फेडरेशनने घेतलेल्या व्यावहारिक पावलांशी विरोधाभास आहे. डिसेंबरच्या सुरुवातीस, देशाच्या संरक्षण मंत्रालयाने लवकरच देशाच्या सशस्त्र दलांची संख्या 1.5 दशलक्ष सैनिकांपर्यंत वाढवण्याची, युक्रेनच्या सीमेजवळ नवीन लष्करी तुकड्या तयार करण्याची आणि लष्कराची लढाऊ क्षमता सुधारण्यासाठी अनेक सुधारणा करण्याची घोषणा केली, क्रेमलिन. युक्रेनविरुद्धच्या लष्करी कारवाईत बेलारशियन सैनिकांना आकर्षित करण्यासाठी राष्ट्राध्यक्ष लुकाशेन्कोवर दबाव टाकत आहे. म्हणूनच, वस्तुस्थिती अशी आहे की क्रेमलिनने युक्रेनचा संपूर्ण प्रदेश ताब्यात घेण्याचा आपला हेतू सोडला नाही आणि दीर्घ संघर्षाची तयारी केली आहे.

तथापि, जर युद्धाच्या सुरूवातीस ते एक राज्य म्हणून युक्रेनच्या अस्तित्वाबद्दल होते, तर आता परिस्थिती लक्षणीय बदलली आहे. प्रचंड लष्करी नुकसान आणि लष्करी अपयश आणि पश्चिम आणि त्याच्या सहयोगींनी कठोर निर्बंधांद्वारे रशियन अलगाव केल्यानंतर, रशियन सरकार कठीण परिस्थितीत आहे. युद्धातील पराभवाची संभाव्यता रशियन अधिकारी आणि पुतिन यांच्यासाठी वैयक्तिकरित्या एक गंभीर आव्हान बनते आणि रशियामध्येच अनपेक्षित परिणाम होऊ शकतात.

या संदर्भात, युक्रेनच्या अनेक पाश्चात्य मित्र राष्ट्रांमध्ये, युद्धाचा शेवट कसा असावा या संदर्भात अद्याप एकवाक्यता नाही आणि रणांगणावर रशियाचा पराभव झाल्यामुळे रशियामधील अंतर्गत संघर्ष आणखी बळकट होण्याची भीती आहे. पुतीनची सत्ता गमावल्यामुळे एकीकडे प्रीगोझिन आणि कादिरोव्ह सारख्या प्रभावाच्या विविध गटांमध्ये संघर्ष होऊ शकतो, तर दुसरीकडे सुरक्षा दल आणि एफएसबी ज्यामध्ये अण्वस्त्रे गैर-राज्य संस्थांच्या हातात पडू शकतात. काही पाश्चात्य राजकारणी आणि तज्ञांच्या मते, मॉस्कोचे सैन्य कमकुवत झाल्यामुळे अनेक गैर-रशियन राष्ट्रांमध्ये स्वातंत्र्य वाढू शकते आणि पूर्वीच्या युएसएसआरच्या पतनानंतर उद्भवलेल्या सुरक्षेच्या आव्हानांप्रमाणेच अनेक सुरक्षा आव्हाने निर्माण होऊ शकतात.

युद्धातील पराभवाची संभाव्यता रशियन अधिकारी आणि पुतिन यांच्यासाठी वैयक्तिकरित्या एक गंभीर आव्हान बनते आणि रशियामध्येच अनपेक्षित परिणाम होऊ शकतात.

त्याच वेळी, शीतयुद्ध संपल्यानंतर जागतिक सुरक्षा व्यवस्थेसाठी युक्रेनवरील रशियन आक्रमण हा सर्वात मोठा धोका आहे या वस्तुस्थितीकडे पाश्चिमात्य देश दुर्लक्ष करू शकत नाहीत. पुतीनला स्वीकारणे हे इतर हुकूमशाही राजवटींसाठी एक संकेत असेल की कमकुवत शेजाऱ्यांवर त्यांची इच्छा लादण्यासाठी आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मान्यताप्राप्त सीमांचे अनियंत्रितपणे उल्लंघन केल्याबद्दल त्यांना जबाबदार धरले जाणार नाही.

पाश्चात्य देश हळूहळू युक्रेनची स्थिती समजून घेत आहेत ज्यात सध्याच्या टप्प्यावर रशियाशी तडजोड केली जाईल आणि सवलती दिल्यास युद्ध पुढे ढकलले जाईल. ते यावर भर देतात की ते युक्रेनला रशियन फेडरेशनशी वाटाघाटी करण्यास भाग पाडणार नाहीत आणि युक्रेननेच हे केव्हा आणि कोणत्या परिस्थितीत करावे हे ठरवले पाहिजे. त्याऐवजी, युक्रेनियन सहयोगी भविष्यात त्याची वाटाघाटी स्थिती मजबूत करण्यासाठी कीवला “त्याला लागेल तेवढे” पाठिंबा देण्याच्या तयारीवर जोर देतात.

युक्रेनच्या युद्धाच्या समाप्तीची मुख्य अट म्हणजे राज्यत्व, सार्वभौमत्व आणि 1991 च्या राज्याच्या सीमांवर परत जाणे; आक्रमकाची शिक्षा; आणि देशाच्या पुनर्बांधणीसाठी नुकसान भरपाई प्राप्त करणे. दुर्दैवाने, या उद्दिष्टांच्या प्राप्तीसाठी लष्करी कारवाया सुरू ठेवणे आवश्यक आहे, कारण रशिया युक्रेनच्या भूभागातून आपले सैन्य मागे घेण्यास आणि आपल्या आक्रमक हेतूंचा त्याग करण्यास तयार नाही. त्यामुळे, संघर्षाचा मुत्सद्दी तोडगा काढण्यासाठी सध्या कोणत्याही अटी नाहीत.

युक्रेनसाठी हा अस्तित्वाचा संघर्ष आहे. रशिया रशियन ओळख लादून युक्रेनियन राज्य आणि युक्रेनियन राष्ट्र नष्ट करण्याचा प्रयत्न करीत आहे. पुतिनच्या आक्रमणाची फसवणूक मोठ्या प्रमाणात या वस्तुस्थितीद्वारे स्पष्ट केली गेली आहे की रशियन नेत्याने त्याच्या संपूर्ण राजकीय कारकिर्दीत युक्रेनला स्वतंत्र आणि सार्वभौम राज्य म्हणून मान्यता देण्यास नकार दिला.

युद्ध अद्याप संपले नाही तरी युक्रेनने रशियन लष्करी अजिंक्यतेची मिथक आधीच नष्ट केली आहे. अगदी प्रखर रशियन प्रचारक आणि विचारवंत देखील असे मानू लागले आहेत की रशिया युक्रेनमधील युद्ध गमावू शकतो. पातळी वाढवणे, नागरी पायाभूत सुविधांवर आणि नागरिकांवर हल्ले करून संघर्ष वाढवणे हे युक्रेनियन प्रतिकार मोडून काढण्याच्या रशियन फेडरेशनच्या प्रयत्नांच्या कमकुवतपणाचे लक्षण आहे.

त्याच वेळी, रशियन आक्रमकतेची प्रत्येक अतिरिक्त लाट युक्रेनला पाठिंबा देण्याच्या बाबतीत आणि “रशियाला चिथावणी देणार नाही” या भीतीवर मात करण्याच्या बाबतीत पश्चिमेची स्थिती मजबूत करते, जी अनेक वर्षांपासून युरोपियन सामाजिक-राजकीय वातावरणात प्रचलित आहे. सध्या, हे मत पश्चिमेकडे दृढपणे रुजलेले आहे की युक्रेन एक प्रकारचे चौकी म्हणून कार्य करते जे युरोपियन आणि नाटो देशांना रशियन आक्रमणापासून संरक्षण करते, म्हणूनच रशियन फेडरेशनच्या विजयास परवानगी दिली जाऊ शकत नाही. युद्धाची किंमत वाढत असताना, थंड युक्रेनियन हिवाळा एक धगधगता रणांगण बनण्याचे वचन देतो.