Author : Gurjit Singh

Expert Speak Raisina Debates
Published on Mar 20, 2024 Updated 2 Hours ago

इंडोनेशियाचे नवनिर्वाचित राष्ट्रपती माजी राष्ट्राध्यक्ष जोको विडोडो यांचा वारसा कायम ठेवतील अशी शक्यता आहे.

जोकोवी-समर्थित जनरल प्राबोवो सुबियांटोच्या विजयानंतर इंडोनेशियामध्ये नवीन राजकीय वारसा उदयास येत आहे का?

14 फेब्रुवारी 2024 रोजी इंडोनेशियातील निर्णायक निवडणुकीत नवीन अध्यक्ष जनरल प्राबोवो सुबियांतो निवडुन आले आहेत, जे सध्या संरक्षण मंत्री आहेत. दोन प्रतिस्पर्धी असूनही त्यांनी 50 टक्के मर्यादा ओलांडण्यासाठी जरुरी मतांचा आकडा पार केला. यामुळे निवडणुकीचा समारोप झाला कारण आता दुसऱ्या टप्प्यातील निवडणुकीची आवश्यकता नाही. जर कुणालाही ५० टक्क्यापेक्षा जास्त जनादेश मिळाला नसता तर पहिल्या दोन दावेदारांमध्ये पुन्हा निवडणूक अनिवार्य होती.

इंडोनेशियातील निवडणुकांमधील पिढ्यानपिढ्या झालेला बदल या वस्तुस्थितीवरून दिसून येतो की दोन वेळा राष्ट्राध्यक्ष राहिलेले जोको विडोडो हे आधीच्या निवडणुकांमध्ये त्यांचे प्रतिस्पर्धी-प्राबोवो यांच्या जागी निवडून येतील. त्यांचे उपविजेतेपदासाठीचे सहकारी हे विद्यमान राष्ट्राध्यक्ष जोकोवी यांचे पुत्र होते. नवीन अध्यक्षपदामुळे इंडोनेशिया चालवण्याच्या पद्धतीत बदल घडेल की जोकोवीचा मुलगा जिब्रान राकाबूमिंग राका याच्या उपराष्ट्रपतीपदाच्या उपस्थितीमुळे जोकोवी यांचा वारसा गाजवेल?

जोकोवी अर्थात स्वतःचा वारसा तयार करत आहे. त्यांचा मुलगा 2021 मध्ये पारताई डेमोक्रासी इंडोनेशिया पर्जुआंगानचे उमेदवार म्हणून सोलोचे महापौर म्हणून त्यांच्या जागी आला (Indonesian Democratic Party of Struggle or PDIP). त्यांना आता उपराष्ट्रपतीपदावर नेण्यात आले आहे, ज्यासाठी ते अल्पवयीन होते. जोकोवीच्या दोन मुलांपैकी सर्वात लहान असलेला त्याचा भाऊ केसांग पांगरेप याला सप्टेंबर 2023 मध्ये तरुण इंडोनेशियन सॉलिडॅरिटी पार्टीचे (पीएसआय) प्रमुख म्हणून नियुक्त करण्यात आले होते, ज्याला संसदीय निवडणुकीत चांगले यश मिळाले नाही. राष्ट्राध्यक्ष जोकोवी स्वतः 62 वर्षांचे आहेत आणि म्हणूनच त्यांचा अनेक वर्षांचा राजकीय प्रभाव अजूनही जनतेवर आहे.

जोकोवीला सोलोच्या सापेक्ष अस्पष्टतेतून बाहेर काढण्यात आले, जिथे तो एक यशस्वी लहान उद्योजक आणि नंतर 2012 मध्ये महापौर होता. त्यावेळी, मेगावती सुकर्णोपुत्रीच्या पी. डी. आय. पी. आणि जनरल प्रबोवो सुबियांतोच्या गेरींद्र पक्षाने त्यांची सत्ता सुरू ठेवण्यासाठी हातमिळवणी केली, ज्यामुळे ते 2009 मध्ये डेमोक्रॅटिक पक्षाकडून ते निवडणूक हरले. परिणामी, जोकोवीला जकार्ताचा नवीन गव्हर्नर म्हणून नियुक्त करण्यात आले आणि गेरिंद्राने एका दुर्गम बेटावरून अहोकला डेप्युटी गव्हर्नर म्हणून नियुक्त केले . दोन वर्षांनंतर 2014 मध्ये पी. डी. आय. पी. च्या वतीने जोकोवी यांनी अध्यक्षपद जिंकले तेव्हा अहोक राज्यपाल झाले.

पी. डी. आय. पी. चा असा विश्वास आहे की, एका दशकापेक्षा जास्त काळ, अजूनही मेगावती सुकर्णोपुत्री यांच्या नेतृत्वाखालील पक्षच पर्याय ठरतो. जोकोवीला निर्णय घेण्यापासून वगळून आणि त्याला केवळ पक्षाचा सदस्य म्हणून वागवून त्यांनी कदाचित त्यांच्या मूल्यांकनात चूक केली आहे . कदाचित, 2012 मध्ये जेव्हा जोकोवी राज्यपाल म्हणून निवडले गेले होते किंवा 2014 मध्ये जेव्हा ते राष्ट्रपतीपदाचे उमेदवार होते, तेव्हा ही धारणा खरी होती. 10 वर्षांनंतर, जोकोवीकडे त्याचे व्यक्तिमत्व आणि कौशल्य आहे याचा वापर पी. डी. आय. पी. स्वतःसाठी करू शकला असता. त्यांना  80 टक्के लोकांचा स्पष्ट  पाठिंबा  होता. परंतु त्याऐवजी, पी. डी. आय. पी. ने जोकोवीला बाजूला सारले आणि मध्य जावाचे राज्यपाल गंजर प्रानोवो यांना आपले उमेदवार म्हणून घोषित केले.परंतु याला जोकोविचा विरोध होता . मेघावतीने दिलेल्या आश्वासनापेक्षा त्याने प्रबोवोशी अधिक चांगला सौदा केला, परंतु भूतकाळात तो कधीच पाळला गेला नाही.

अध्यक्ष म्हणून त्यांनी तटस्थता राखली. त्यांचे समन्वय मंत्री आणि जवळचे सहकारी जनरल लुहुत पंजैतान यांनी हे सांगण्यास अजिबात संकोच केला नाही की जोकोवी तटस्थ असले तरी प्राबोवो बहुधा जोकोवीचा वारसा टिकवून ठेवण्याची शक्यता आहे.

या मोहिमेत स्पष्टपणे, प्रबोवोच्या मागे जोकोवीचा हात होता. अध्यक्ष म्हणून त्यांनी तटस्थता राखली. त्यांचे समन्वय मंत्री आणि जवळचे सहकारी जनरल लुहुत पंजैतान यांनी हे सांगण्यास अजिबात संकोच केला नाही की जोकोवी तटस्थ असले तरी प्राबोवो बहुधा जोकोवीचा वारसा टिकवून ठेवण्याची शक्यता होती. अशा प्रकारे, जोकोवी-मेगावती विभाजनामुळे पी. डी. आय. पी. ला पाठिंबा देणाऱ्या बिनशर्त मतदारांमध्ये फूट पडली. तरुण पिढीची एक पिढी पक्ष सोडून प्रबोवोकडे वळल्याचे दिसते. त्याचे सोशल मीडिया उपक्रम इतरांपेक्षा बरेच प्रभावी असल्याचे दिसते.

इंडोनेशियन राजवटीतही इतर फूट आहेत. पारंपरिक मुस्लिम गटांचा सुद्धा प्रभाव कमी झाला आहे. नहादुतुल उलमा (95 दशलक्ष) आणि मुहंमदिया (5 कोटी सदस्य) यांनी पडद्यामागून अनेकदा एकत्र काम करण्याचा प्रयत्न केला.

दुसऱ्या कार्यकाळात, जोकोवीचे उपाध्यक्ष म्हणून नहदलातुल उलमा (एन. यू.) चे नेते मारुफ अमीन होते, परंतु ते क्वचितच दिसले गेले किंवा ऐकले गेले. अनेक एन. यू. नेते प्रबोवो समर्थक आहेत. कनिष्ठ स्तर माजी शिक्षण मंत्री आणि जकार्ताचे राज्यपाल अनीस बसवेदन हेसुद्धा प्रबोवो ला पाठिंबा देतात. 2019 मध्ये मुहंमदिया आणि एन. यू. च्या बाहेरील कट्टरपंथी मुस्लिमांनी प्रबोव्होला एका टप्प्यापर्यंत पाठिंबा दिला; परंतु यावेळी, ते एनीजच्या मागे गेले, परंतु नंतरच्या टप्प्यात प्रबोव्होच्या मागे येणाऱ्या अनेकांसह ते गट विभागले गेले. इंडोनेशियातील सर्वात मोठ्या इस्लामिक पक्षाचे अध्यक्ष अॅनिस हे त्यांचे सहकारी उपविजेते असूनही हे सर्व घडत आहे . मुहैमीन इस्कंदर, नॅशनल अवेकनिंग पार्टीचे (पी. के. बी.) नेतृत्व करतो, ज्याचे इंडोनेशियातील सर्वात मोठी इस्लामिक संघटना, एन. यू. शी दृढ संबंध आहेत. यामुळे अनीसला मदत झाली, त्याने त्याला 25 टक्के मतांसह दुसरे स्थान मिळवून दिले, तर प्रबोवोला सुमारे 58 टक्के आणि गंजरला 20 टक्क्यांपेक्षा कमी मते मिळाली.

अशा प्रकारे, पी. डी. आय. पी. च्या पाठिंब्यामुळे, पारंपरिक मुस्लिम संस्थात्मक पाठिंब्यामुळे आणि कट्टरपंथी मुस्लिमांमध्ये फूट पडल्याने, प्रबोवो स्वतःसाठी एक मोठा मतदारसंघ तयार करण्यात यशस्वी झाला. यामध्ये पी. डी. आय. पी. आणि नियमित मुस्लिम समर्थकांमधूनही जोकोवीचा पाठिंबा आहे. जोकोवीचा करिष्मा आणि त्याच्या मागे असलेल्या लोकप्रियतेसह प्रबोवो इतर उमेदवारांपेक्षा मोठ्या प्रमाणात आघाडीवर राहिला.

2019 मध्ये मुहंमदिया आणि एन. यू. च्या बाहेरील कट्टरपंथी मुस्लिमांनी प्रबोव्होला एका टप्प्यापर्यंत पाठिंबा दिला; परंतु यावेळी, ते एनीजच्या मागे गेले, परंतु नंतरच्या टप्प्यात प्रबोव्होच्या मागे येणाऱ्या अनेकांसह ते गट विभागले गेले.

मानवाधिकारांच्या उल्लंघनाशी असलेल्या कथित जुन्या संबंधांना बाहेर काढून अनेकवेळा  प्रबोवोवर हल्ला करण्यात आला.अनेक  वादविवाद त्यांनी उत्साहाने हाताळले. इंडोनेशियातील 20 कोटी 40 लाख मतदारांपैकी 52 टक्के मतदार 40 वर्षांखालील आहेत. आरोपांबद्दल बरेच काही समजून घेण्याची त्यांची अजून पातळी विकसित झाली नाही. प्रबोवोच्या विजयात हा युवा घटक महत्त्वपूर्ण आहे.

हे सुकर्णो राजवंशाच्या समाप्तीचे संकेत देतात का? इंडोनेशियाचे संस्थापक पिता सुकर्णो यांची मुलगी मेगावती काही अडचणींसह अध्यक्ष बनली. त्या 1999 ते 2001 पर्यंत उपाध्यक्ष आणि 2001 ते 2004 दरम्यान अध्यक्ष होत्या, परंतु त्यांचा कार्यकाळ पूर्ण झाला नाही. त्यानंतर प्रबोवोसोबत युती करण्याचा तिचा प्रयत्न यशस्वी झाला नाही. त्यांनी राजकीय धर्ममाता म्हणून काम करण्यास सुरुवात केली आणि जोकोवी यांना अध्यक्षपदासाठी आणि इतर अनेकांना स्थानिक राज्यपाल आणि इतर पदांसाठी नियुक्त केले. याचे कारण म्हणजे पक्षाचा बालेकिल्ला, जो सुमारे 20 टक्क्यांपेक्षा जास्त मते आणि परिणामी संसदेत जास्त जागा जिंकू शकला.

तिच्या स्वतःच्या मुलांमध्ये तो करिष्मा दिसत नव्हता. त्यांची मुलगी पुआन महाराणी हिला जोकोवी यांनी पहिल्या कार्यकाळात समन्वय मंत्री म्हणून स्थान दिले होते, जे मंत्र्यापेक्षा एक पाऊल वरचे स्थान आहे. दुसऱ्या कार्यकाळात त्या संसदेच्या अध्यक्ष होत्या. एक प्रेमळ व्यक्ती, मेगावतीची जी राजकीय प्रगती होती, ती ती दाखवू शकली नाही. संसदेत असूनही त्यांच्या मुलाने कुठलीही राजकीय छाप पाडली नाही.

आता सुकर्णो वारशाचे काय होईल? मेगावती यांच्या पक्षाने अध्यक्षपद अत्यंत वाईट रीतीने गमावले, परंतु तरीही तो संसदेत आणि प्रांतांमध्ये प्रमुख पक्ष आहे. तिच्या वारशाचा संभाव्य वारसदार म्हणून जोकोवी असण्याच्या विचारातून  तिने स्वतःला मुक्त केले. जोकोवी आता दोन लहान मुलांसह राजकारणात स्वतःचा वारसा प्रस्थापित करण्याचा प्रयत्न करत आहे.

आता आपण जे पाहणार आहोत ते म्हणजे मेगावतीच्या छायेतून एक नवीन उच्चभ्रू उदयास येत आहे. हा नवीन अभिजात वर्ग जोकोवीच्या निष्ठेचा ऋणी असेल. प्रबोवो त्याच्या स्वतःच्या उच्चभ्रू वर्गाला आणेल, ज्याला काही काळापासून वगळण्यात आले होते. गेल्या कार्यकाळात, जोकोवीकडून निवडणूक हरल्यानंतरही त्यांना संरक्षणमंत्री म्हणून आणण्यात आले होते. त्यांनी त्यांच्या गेरींद्र पक्षाला सरकारमध्ये आणले. आता या भूमिकेचा विस्तार होणार आहे.

जोकोवीला त्याचा वारसा टिकवून ठेवायचा आहे. यामध्ये इंडोनेशियातील पायाभूत सुविधांच्या उभारणीचा समावेश असेल, ज्यासाठी चीनकडून भरपूर मदत मिळते. प्राबोवो हे टिकवून ठेवण्याचा प्रयत्न करण्याची शक्यता आहे परंतु इतर भागीदार देखील जोडण्याची शक्यता आहे जेणेकरून चीनला इंडोनेशियावर मोठा फायदा होणार नाही. निकेल आणि इतर खनिजांवर प्रक्रिया सुरू करण्यासाठी जोकोवीने अधिक मोठा राष्ट्रवादी दृष्टीकोनही शोधला. इलेक्ट्रिक मोबिलिटी क्षेत्राच्या वाढीमुळे ह्यांना अधिक महत्त्व आहे. चीनने इंडोनेशियातील निकेल खाणींमध्ये मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक केली आहे. इंडोनेशियामध्ये अधिक प्रक्रिया व्हावी अशी जोकोवीची इच्छा होती जेणेकरून मूल्यवर्धन होईल. यामुळे निकेल प्रक्रियेचा एक महत्त्वाचा घटक असलेल्या ऊर्जा प्रकल्पांमध्ये गुंतवणूक येईल. इंडोनेशियाने विद्युत वाहन पुरवठा साखळीचा भाग व्हावे अशी जोकोवीची इच्छा आहे. प्रबोवो हा प्रयत्न सुरूच ठेवण्याची शक्यता आहे.

जोकोवीचा आवडता प्रकल्प म्हणजे कलिमंतनमधील नुसानतारा नावाची नवीन राजधानी आहे. जरी हे विहित केल्यानुसार जकार्ताची गर्दी कमी करू शकत नसले तरी ते सरकारी कार्यालये दूरच्या ठिकाणी हलवू शकतात . त्याहून अधिक, ते एक नवीन शहर तयार करेल जे अधिक समकालीन आणि टिकाऊ असू शकेल. जरी प्रबोवोचे नुसते ठाम मत नसले, तरी राष्ट्रपतींच्या चर्चेत त्यांनी हे नाकारले नाही की त्यांच्याकडे नुसानतारा जवळ मोठ्या प्रमाणात जमीन आहे, ज्याचा शहरीकरणात वाढ झाल्यामुळे अधिक  फायदा होऊ शकतो.

आणि, शेवटी, जोकोवीला त्याचे नाव आणि वारसा सुकर्णो-मेगावती वारशाच्या पलीकडे जाऊन अनेक गोष्टी जाणून घेण्याची इच्छा आहे. विशेषतः जोकोवीचा मुलगा त्याचा उपाध्यक्ष असल्याने आणि कदाचित भविष्यातील अध्यक्ष असू शकतो म्हणून प्राबोवो अनेक कामांचा  पाठपुरावा करण्यास मदत करेल.

यासाठी त्यांची सत्ताधारी 'ऑनवर्ड इंडोनेशिया कोअॅलिशन "पाठिंबा तयार  करेल. नवीन संसदेतील दुसरा आणि तिसरा सर्वात मोठा पक्ष असलेले गोलकर आणि गेरींद्र हे आधीच त्यात सहभागी आहेत. डेमोक्रॅटिक पक्ष, नॅशनल मॅंडेट पार्टी (पॅन) आणि इतर लहान पक्ष युती करतील. पी. डी. आय. पी. आणि एनीजला पाठिंबा देणाऱ्या पक्षांचे काय होते हे मनोरंजक असेल. जोकोवीमध्ये मोठ्या प्रमाणात युती निर्माण करण्याची क्षमता आहे. त्यांच्याकडे 471 खासदार होते. परंतु, सध्या, प्रबोवोची  राष्ट्रपती म्हणून त्यांची  किमत हि जोकोविच्या कामांवर अवलंबून असेल.


गुरजित सिंग यांनी जर्मनी, इंडोनेशिया, इथिओपिया, आसियान आणि आफ्रिकन युनियनमध्ये भारतीय राजदूत म्हणून काम केले आहे. ते आशिया आफ्रिका ग्रोथ कॉरिडॉरवरील सीआयआय टास्क फोर्सचे अध्यक्ष आहेत.

The views expressed above belong to the author(s). ORF research and analyses now available on Telegram! Click here to access our curated content — blogs, longforms and interviews.