Published on Aug 01, 2023 Commentaries 0 Hours ago

मालदीवची आर्थिक स्थिती नाजूक असल्याचे म्हटले जाते, श्रीलंका आणि पाकिस्तान जे अनुभवत आहेत त्या हळूहळू जवळ येत आहे.

मालदीवची आर्थिक स्थिती नाजूक

जरी जागतिक बँक आणि आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (IMF) ने मालदीव सरकारला आर्थिक आघाडीवर सावध केले असले तरी, शेजारच्या श्रीलंकेमध्ये सतत आर्थिक आणि परकीय चलन संकटामुळे मतदारांचा मूड शांत झाला आहे, ज्यांच्याशी अनेक मालदीव लोकांचे कौटुंबिक संबंध आहेत. तथापि, किमतींमध्ये प्रचंड वाढ आणि कौटुंबिक उत्पन्नात लक्षणीय घसरण, मुख्य आधार पर्यटन क्षेत्राच्या पुनर्प्राप्तीबद्दल अस्पष्ट अंदाजांसह, त्यांना अधिक सबसिडी आणि कर कपातीसाठी सरकारकडे पाहण्यास भाग पाडले आहे, जे अर्धवट राहिलेले आहे—म्हणजे अधिक अनुदान आहे परंतु तसेच अधिक कर.

‘मालदीव सार्वजनिक खर्चाचा आढावा’ या आपल्या अहवालात जागतिक बँकेने म्हटले आहे की, राष्ट्राला तात्काळ आर्थिक संकटाचा सामना करावा लागला नाही, परंतु महामारीच्या आधीपासून ते आपल्या मर्यादेपलीकडे खर्च करत होते. अहवालात निदर्शनास आणल्याप्रमाणे, देशाने शाश्वत तुटीपेक्षा जास्त अर्थसंकल्पीय तूट चालवली होती आणि मोठ्या प्रमाणावर कर्जही घेतले होते, ज्यामुळे 2021 च्या अखेरीस US$ 6.1 अब्ज किंवा MVR 100 बिलियनच्या जवळपास, अंदाजे 125 टक्के कर्ज होते. जीडीपी. यामध्ये स्थानिक कर्जे 65 टक्के आणि आंतरराष्ट्रीय बाजारातील कर्जे 60 टक्के आहेत.

हमी कर्ज वगळूनही, सरकारचे थेट कर्ज 2021 मध्ये US$ 5.2 बिलियन किंवा GDP च्या 107 टक्के इतके होते. यामध्ये मालदीवियन मॉनेटरी अथॉरिटी (MMA), देशाची मध्यवर्ती बँक, कडून प्रगती समाविष्ट नव्हती. अहवालात असे म्हटले आहे की वित्तीय जोखीम, अंदाजे US$ 2.5 बिलियन किंवा GDP च्या 45 टक्के, हमी आणि कर्जावरील कर्जे, तसेच सरकारी मालकीच्या उद्योगांना (SOEs) दिलेली व्यापार देय, अनुदाने आणि भांडवली इंजेक्शन्समुळे उद्भवतात. सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रम (पीएसयू) इतरत्र ओळखले जातात.

देशाने शाश्वत तुटीपेक्षा जास्त अर्थसंकल्पीय तूट चालवली होती आणि मोठ्या प्रमाणात कर्जही घेतले होते, ज्यामुळे 2021 च्या अखेरीस US$ 6.1 अब्ज किंवा MVR 100 बिलियनच्या जवळ, जीडीपीच्या अंदाजे 125 टक्के कर्ज होते.

अर्थ मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार, सरकारने युरोपियन इन्व्हेस्टमेंट बँकेकडून 18.7 दशलक्ष युरो, दुसर्‍या युरोपियन बँकेकडून 101 दशलक्ष युरो आणि IDB कडून US$ 8.7 दशलक्ष कर्ज घेतले होते, सर्व एकाच महिन्यात MVR 2.17 अब्ज पर्यंत जोडले गेले. अहवालानुसार, यूएस फेडच्या व्याजदर वाढीमुळे इतर चलनांना फटका बसला तेव्हा डॉलरचे मूल्य वाढले.

लोमंग कर्ज

उपलब्ध डेटा दर्शविते की बाह्य कर्ज 2010 ते 2021 पर्यंत US$ 1193.48 दशलक्ष होते, जे त्या वर्षी US$ 2448.60 दशलक्ष च्या सर्वकालीन उच्चांकाला स्पर्श करते. 2015 मध्ये PPM-PNC या विरोधी पक्षाचे अब्दुल्ला यामीन अध्यक्ष असताना विक्रमी नीचांकी US$696.40 दशलक्ष नोंदवले गेले. 2008 पर्यंत 30 वर्षे देशावर राज्य करणारे राष्ट्रपती मौमून अब्दुल गयूम यांच्या अंतर्गत कर्ज हे सर्वात कमी होते आणि त्यांच्यानंतर आलेले लोकशाहीचे अध्यक्ष मोहम्मद नशीद यांच्या नेतृत्वाखाली हे कर्ज बाहेर पडले. सरकारचे अद्ययावत अधिकृत आकडे दर्शवतात की 2022 च्या Q1 च्या अखेरीस राष्ट्राचे कर्ज MVR 99 अब्ज किंवा GDP च्या 113 टक्के झाले आहे.

प्रत्यक्षात, लोकशाही समर्थक अध्यक्ष, लोकांच्या नाडीवर बोट ठेवून, ‘निरपेक्ष’ सावत्र बंधू, मौमून यांच्यापेक्षा अधिक खर्च करत आहेत-दुसरे विद्यमान मोहम्मद इब्राहिम सोलिह, ते देखील नशीद यांच्या मालदीवियन डेमोक्रॅटिक पार्टीचे (MDP) गयूम आणि यामीन. याउलट, मोहम्मद वाहिद हसन माणिक (2012-13) यांच्या अल्पकालीन अध्यक्षपदाने प्रत्यक्षात काही कर्ज फेडले आणि एकूण कर्ज कमी केले.

या पार्श्‍वभूमीवर 2020 च्या जागतिक बँकेच्या अहवालावर आधारित फोर्ब्स मासिकाच्या अभ्यासात, श्रीलंका आणि पाकिस्तान या तीन दक्षिण आशियाई राष्ट्रांमध्ये मालदीव कसे चिनी कर्जाच्या गर्तेत अडकले आहे याकडे लक्ष वेधले आहे. याहूनही आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे तब्बल ९७ देश किंवा संयुक्त राष्ट्रांच्या सदस्य राष्ट्रांच्या जवळपास निम्म्या देशांनी चीनचे कर्ज बुडवले आहे, त्यापैकी बहुतांश देश बीआरआय प्रकल्पाच्या माध्यमातून आहेत, ज्याबद्दल अलीकडच्या काळात फारसे ऐकले जात नाही. वेळा

मालदीवसाठी, फोर्ब्सच्या विश्लेषणानुसार, 2020 मध्ये एकूण कर्ज MVR 86 अब्ज होते, त्यापैकी MVR 44 अब्ज बाह्य कर्ज होते. यापैकी, देशाच्या सकल राष्ट्रीय उत्पन्नाच्या (GNI) 31 टक्के वाटा चिनी कर्जाचा आहे. चीनकडून मिळालेल्या कर्जाच्या मदतीने उभारलेल्या प्रकल्पांमध्ये सिनामले पुलाचे बांधकाम आणि विमानतळ विकास प्रकल्प यांचा समावेश आहे.

तथापि, अध्यक्ष इब्राहिम मोहम्मद सोलिह यांच्या विद्यमान प्रशासनाने वारंवार सांगितले आहे की ते पेमेंटमध्ये डिफॉल्ट करणार नाहीत, परंतु अतिरिक्त महसुलाच्या त्या पातळीचे स्त्रोत सूचित न करता.

तत्पूर्वी, एप्रिल 2020 मध्ये प्रकाशित संयुक्त जागतिक बँक-IMF कर्ज शाश्वतता विश्लेषणामध्ये, भांडवल-खर्च कमी होईल या भक्कम गृहीतकावर कर्जाचे मूल्यांकन केले गेले होते, तथापि, साथीच्या रोगानंतर ते बदलले. मालदीवच्या बाबतीत, कोविड उपचार आणि कौटुंबिक समर्थनावरील अतिरिक्त खर्चामुळे रिसॉर्ट मालक आणि अवलंबून असलेल्या उद्योगांच्या पर्यटन उत्पन्नात मोठी घसरण झाली आणि सरकारमध्ये माहितीनुसार, चार दशकांहून अधिक काळ पर्यटन हा देशाच्या अर्थव्यवस्थेचा मुख्य आधार आहे.

संदर्भात, या वर्षीच्या जागतिक बँकेच्या अहवालात असे निदर्शनास आणले आहे की, कोविड महामारी दरम्यान घेतलेली सर्व कर्जे ही साथीच्या रोगाने सक्तीने अल्पकालीन गरजांसाठी निर्देशित केलेली नाहीत. त्यातील बराचसा भाग भौतिक आणि सामाजिक पायाभूत प्रकल्पांमध्ये गेला असला तरी, अल्प, मध्यम आणि दीर्घ मुदतीत मिळणारे परतावे त्या कर्जांची सेवा करण्यासाठी पुरेसे नसतील, त्यांची पूर्ण परतफेड करणे सोडा. अहवालानुसार, विद्यमान कर्जावरील एकूण कर्ज सेवा खर्च 2026 मध्ये US$ 900 दशलक्ष किंवा MVR 13.8 अब्ज पर्यंत वाढेल, शक्यतो 2019 च्या महसूलाच्या 60 टक्के समतुल्य.

सार्वभौम विकास निधी यापैकी काही परतफेडीसाठी अंशतः वित्तपुरवठा करू शकतो, परंतु सर्व नाही, असे जागतिक बँकेने सूचित केले आहे. तथापि, अध्यक्ष इब्राहिम मोहम्मद सोलिह यांच्या विद्यमान प्रशासनाने वारंवार सांगितले आहे की ते पेमेंटमध्ये डिफॉल्ट करणार नाहीत, परंतु अतिरिक्त महसुलाच्या त्या पातळीचे स्त्रोत सूचित न करता. अर्थमंत्री इब्राहिम अमीर यांनीही अनेक प्रसंगी अर्थव्यवस्थेला धोका असल्याचे नाकारले आहे. तरीही, या वर्षी जूनमध्ये, सरकारने एकाच महिन्यात MVR 2 अब्ज नवीन कर्ज घेतले आहे.

मंद आर्थिक पुनर्प्राप्ती

जुलैमध्ये त्यांच्या शिष्टमंडळाच्या भेटीअंती, त्यांनी सार्वजनिक लेखा आणि आर्थिक व्यवहारांवरील संसदीय समित्यांची भेट घेतली तेव्हा, IMF ने सरकारच्या आर्थिक उपाययोजनांना मान्यता दिली. शिष्टमंडळाचे नेते टिडियान किंडा यांनी या वर्षाच्या शेवटी देशाची अर्थव्यवस्था कशी सुधारेल हे सरकार आणि संसद पॅनेलला सांगितले. युक्रेन युद्धाशी संबंधित जागतिक ट्रेंडमुळे किंमती कशा वाढल्या आणि सरकारने सबसिडीद्वारे महागाई जागतिक सरासरीपेक्षा 3 टक्के कमी कशी ठेवली हे त्यांनी निदर्शनास आणले. सरकारच्या करवाढीच्या निर्णयाचेही शिष्टमंडळाने कौतुक केले.

वित्त मंत्रालयाने म्हटले आहे की, या वर्षीची अर्थसंकल्पीय तूट ऑगस्टच्या अखेरीस MVR 5.8 अब्जपर्यंत पोहोचली आहे, संपूर्ण वर्षासाठी अंदाजे एकूण MVR 9.8 अब्ज होती — 31 डिसेंबर रोजी संपलेल्या आर्थिक वर्ष 2021 साठी MVR 11 अब्जच्या एकूण तूटच्या तुलनेत. विरोधी पक्षाच्या प्रसारमाध्यमांच्या वृत्तानुसार, सरकारने या वर्षी महसूल घटण्याची अपेक्षा केली होती, परंतु पट्टा पुरेसा घट्ट केलेला नाही.

पर्यटन हा देशाचा आर्थिक आधार आहे परंतु प्री-COVID पातळीपर्यंत पूर्ण पुनर्प्राप्तीचे भविष्यातील अंदाज उत्साहवर्धक नाहीत, जसे वर्तमान ट्रेंड सूचित करतात.

सेंट्रल बँकेने असे निदर्शनास आणले आहे की राष्ट्रीय राखीव ऑगस्टमध्ये US$ 657.97 दशलक्ष पर्यंत कमी झाला आहे, ज्याचा खर्च करण्यायोग्य घटक US$ 244 दशलक्ष आहे, जो मागील महिन्यात US$ 244 दशलक्ष होता. गेल्या आर्थिक वर्षाच्या अखेरीस हा आकडा US$ 371 दशलक्ष इतका होता. तथापि, पर्यटन मंत्री, डॉ अब्दुल्ला मौसूम यांच्यापासून सुरुवात करून सरकारी नेत्यांनी, आंतरराष्ट्रीय गुंतवणूक बँक जेपी मॉर्गनने पुढील आर्थिक वर्षात (जे गेल्या तिमाहीत राष्ट्रपतींच्या निवडणुकांशी जुळते) राष्ट्रीय राखीव निधी पूर्णपणे कमी होण्याचा अंदाज फेटाळून लावला आहे.

पर्यटन हा देशाचा आर्थिक आधार आहे परंतु प्री-COVID पातळीपर्यंत पूर्ण पुनर्प्राप्तीचे भविष्यातील अंदाज उत्साहवर्धक नाहीत, जसे वर्तमान ट्रेंड सूचित करतात. मालदीवचा सर्वोच्च पर्यटन हंगाम असलेल्या रशियन वायूच्या अनुपस्थितीत युरोपीय हिवाळ्यातील अपेक्षित तुटवडा या वर्षीच्या अपेक्षेने कमी झाल्याचा संबंध IMFने म्हटला आहे.

कर आकारणी मोहीम

जागतिक बँकेने असे म्हटले आहे की सरकारी मालकीच्या उद्योगांनी (SOEs) मालदीवच्या अर्थव्यवस्थेला धोका निर्माण केला आहे आणि त्यांचे खाजगीकरण करण्यासाठी प्रयत्न करावे लागतील, ही एक थेट राजकीय-निवडणूक समस्या बनू शकते कारण अर्थव्यवस्था अजूनही सावरत आहे. कोविड शॉक.,

जागतिक बँकेच्या अहवालात असे म्हटले आहे की GDP मध्ये SoEs चा वाटा 10 टक्के आहे आणि रिसॉर्ट क्षेत्राबाहेरील कार्यरत लोकसंख्येच्या 12 टक्के किंवा 21,000 नोकऱ्या आहेत. एका कुटुंबातील सरासरी तीन मतदार, जर जास्त नसेल तर त्यांची संख्या 60,000 किंवा पुढील वर्षीच्या राष्ट्रपती निवडणुकीतील अंदाजे मतदारांच्या चतुर्थांश असेल. हे बरेच काही सांगत आहे आणि SOEs कायम ठेवणे/पुनर्रचना करणे ही थेट मतदान समस्या बनू शकते.

देशातील ‘मुक्त बाजार अर्थव्यवस्थे’चे चॅम्पियन, स्पीकर नशीद यांनी वस्तू आणि सेवा कर (जीएसटी) 6 वरून 8 टक्के आणि क्षेत्र-विशिष्ट पर्यटन वस्तू आणि सेवा कर (टीजीएसटी) 12 वरून वाढवण्याच्या सरकारी योजनांचे समर्थन केले आहे. 16 टक्के.

खर्चात कपात करण्याऐवजी, सरकार अधिक निधी जमा करण्यासाठी कर आकारणीचा वापर करत असल्याचे दिसते. यामध्ये सोलिह नेतृत्वाला पक्षातील प्रतिस्पर्धी नशीद कॅम्पचा पाठिंबा मिळाला आहे. देशातील ‘मुक्त बाजार अर्थव्यवस्थे’चे चॅम्पियन, स्पीकर नशीद यांनी वस्तू आणि सेवा कर (जीएसटी) 6 वरून 8 टक्के आणि क्षेत्र-विशिष्ट पर्यटन वस्तू आणि सेवा कर (टीजीएसटी) 12 वरून वाढवण्याच्या सरकारी योजनांचे समर्थन केले आहे. 16 टक्के. हे सरकारच्या करप्रणालीच्या मोहिमेला सुरळीत पार पाडण्याची खात्री देऊ शकते, कारण सत्ताधारी MDP ची संसदेत मोठी आघाडी आहे, 87 च्या सभागृहात 65.

तथापि, विनिमय आघाडीवर स्वत: च्या भ्रमात न राहण्याच्या आणि MVR 15.42 च्या ‘कृत्रिमरित्या-पेग्ड’ आकृतीच्या तुलनेत अमेरिकन डॉलरला MVR 17 वर पेग करण्याच्या नशीदच्या सूचनेचे पालन करण्यास सरकारकडे पोट नाही. नशीद म्हणाले की, मध्यवर्ती बँकेतील डॉलरचा रिझर्व्ह चिंताजनक पातळीवर घसरला आहे आणि अमेरिकन डॉलरचा काळा बाजार अव्याहतपणे सुरू आहे. सुशिक्षित जनमत हे गेल्या अनेक महिन्यांतील श्रीलंकन ​​डॉलरच्या परिस्थितीशी मुक्तपणे संबंधित आहे.

सरकारची चिंता समजण्यासारखी आहे. अध्यक्ष या नात्याने, नशीद यांनी रुफियाला ‘फ्लोट’ केले, ज्यामुळे शिक्षण आणि आरोग्य सेवा आणीबाणीसाठी शेजारच्या श्रीलंका किंवा भारतात प्रवास करणे किंवा पैसे पाठवणे आवश्यक असलेल्या कुटुंबांसाठी कायदेशीर देवाणघेवाण मोठ्या प्रमाणात वाढली. यामुळे सरकार आणि सत्ताधारी एमडीपी रातोरात लोकप्रिय झाले नाहीत, कारण देशातील जवळपास प्रत्येक कुटुंबाला डॉलरसाठी कायदेशीर आवश्यकता आहे, जे ते बँकांसारख्या कायदेशीर मार्गाने खरेदी करतात. सोलिह नेतृत्वाला पुनरावृत्ती नको आहे.

हे लेखकाचे वैयक्तिक विचार आहेत

The views expressed above belong to the author(s). ORF research and analyses now available on Telegram! Click here to access our curated content — blogs, longforms and interviews.