पेलोसीच्या भेटीविरुद्ध चीनचे वॉशिंग्टनला गंभीर इशारे

युनायटेड स्टेट्स हाऊस स्पीकर नॅन्सी पेलोसी यांनी तैवानला दिलेली संभाव्य भेट वॉशिंग्टनचा हात अशा प्रकारे बळजबरी करत आहे ज्यामुळे अध्यक्ष जो बिडेन अस्वस्थ होतात आणि अमेरिकन सैन्य चीनच्या कडक धमक्यांपासून सावध होते. वॉशिंग्टन युक्रेनमधील युद्धात व्यस्त असताना, रशियाविरूद्ध युरोपीय ऐक्य टिकवून ठेवण्याचा प्रयत्न करत असताना या प्रवासामुळे नवीन संकट उद्भवू शकते. रशियापेक्षा आपण अधिक सामर्थ्यवान असल्याचे दाखविण्यास उत्सुक असलेल्या चीनने पेलोसीच्या भेटीविरूद्ध वॉशिंग्टनला गंभीर इशारे दिले आहेत.

आव्हानाच्या केंद्रस्थानी अमेरिकेचे 1979 मध्ये स्वीकारलेले “एक चीन धोरण” आहे, ज्याने बीजिंगमधील सरकारला कायदेशीर चीनी सरकार म्हणून मान्यता दिली. वॉशिंग्टनने तैवानला चीनचा एक भाग असल्याचे मान्य केले परंतु बेटावरील बीजिंगच्या सार्वभौमत्वाचे समर्थन केले नाही. त्याच वर्षी, यूएस काँग्रेसने तैवानला “संरक्षणात्मक चारित्र्याचे” शस्त्र देण्याचे वचन देणारा तैवान संबंध कायदा पास केला आणि म्हटले की तैवानला हिंसक मार्गाने एकत्रित करण्याचा कोणताही प्रयत्न “पश्चिम पॅसिफिक क्षेत्राच्या शांतता आणि सुरक्षिततेसाठी धोका” म्हणून पाहिले जाईल. युनायटेड स्टेट्ससाठी गंभीर चिंतेची बाब आहे.” यामुळे “सामरिक संदिग्धतेचे धोरण” असे म्हटले जाते आणि गरज पडल्यास अमेरिका खरोखरच तैवानचे रक्षण करेल की नाही याचा अंदाज चीनला सोडला.

वॉशिंग्टनने तैवानला चीनचा एक भाग असल्याचे मान्य केले परंतु बेटावरील बीजिंगच्या सार्वभौमत्वाचे समर्थन केले नाही.

अमेरिकन अधिकार्‍यांनी तैवानला केलेली कोणतीही भेट चीनची निंदा आणि बीजिंगकडून लष्करी ताकद दाखवते. परंतु पेलोसीने ऑगस्टसाठी प्रस्तावित केलेल्या तैवानच्या या विशिष्ट सहलीने वॉशिंग्टनला चिंतित केले आहे कारण काही मुद्द्यांमुळे समर्थक आणि विरोधकांना वादग्रस्त वादात अडकवले आहे. युक्तिवाद चीनच्या संवेदनशीलतेबद्दल आणि त्यांना सामावून घेण्याची गरज असलेल्या जुन्या भांडणांची आठवण करून देतात.

पेलोसीच्या भेटीच्या विरोधात वाद घालणारे लोक त्याच विचारसरणीतून आले आहेत ज्याने पारंपारिकपणे अमेरिकेच्या धोरणात्मक सक्तींवर चिनी संवेदनशीलतेवर जोर दिला आहे. हेन्री किसिंजरने निर्माण केलेल्या या कुटीर उद्योगाचे सदस्य, बीजिंगच्या उत्पादित संतापाला ओव्हरप्ले करतात आणि अमेरिकेचे फायदे कमी करतात. गेल्या काही दशकांच्या तुलनेत आज चीन हा वेगळा आणि अधिक शक्तिशाली देश आहे हे खरे आहे; त्याच्या धमक्यांना लष्करी पराक्रमाने पाठिंबा दिला आहे आणि त्याचा नेता त्याचा फायदा उचलण्यासाठी दृढनिश्चय करतो. पण प्रश्न असा आहे की अमेरिकेच्या वरिष्ठ अधिकार्‍यांच्या हालचालीवर बीजिंगचा व्हेटो असावा का?

बिडेन आणि त्याच्या शीर्ष सल्लागारांनी मीडिया लीकद्वारे हे कळू दिले आहे की ते तैवानच्या साहसाला सुरुवात करणाऱ्या पेलोसी या सहकारी डेमोक्रॅटच्या बाजूने नाहीत. त्यांच्या मूल्यांकनानुसार, युक्रेन युद्धामध्ये अमेरिका व्यस्त असताना ट्रिप जोखमीची किंमत नाही.

तैवानला भेट देणे ही अनावश्यक चिथावणी देणारी आणि केवळ प्रतिकात्मक असेल, जी चीन नंतर स्वतःच्या फायद्यासाठी वापरेल. त्याऐवजी, प्रशासनाची विचार प्रक्रिया अशी आहे की वॉशिंग्टनने एक वास्तविक सिग्नल पाठवावा आणि तैवानचे संरक्षण मजबूत केले पाहिजे. बिडेन प्रशासनाच्या या भेटीला खाजगी नसलेल्या विरोधामुळे चीनला टीका वाढवण्यासाठी अधिक दारूगोळा मिळाला आहे. परराष्ट्र मंत्रालयाचे प्रवक्ते झाओ लिजियान, जे अधोरेखित करण्यासाठी प्रसिद्ध नाहीत, पेलोसी पुढे गेल्यास “मजबूत उपाययोजना” करण्याचा इशारा दिला. “आम्ही गंभीरपणे तयार आहोत,” तो म्हणाला. “त्यामुळे उद्भवणाऱ्या कोणत्याही गंभीर परिणामांची संपूर्ण जबाबदारी अमेरिकेने स्वीकारली पाहिजे.”

प्रशासनाची विचार प्रक्रिया अशी आहे की वॉशिंग्टनने एक वास्तविक सिग्नल पाठवावा आणि तैवानचे संरक्षण मजबूत केले पाहिजे.

चीनचे नेते शी जिनपिंग अभूतपूर्व तिसर्‍या टर्मची योजना आखण्यात व्यस्त असल्याने त्यांना कमकुवत दिसणे परवडणारे नाही. लष्करी धमक्यांसोबत टपकणारी चिनी विधाने म्हणजे वॉशिंग्टनकडून ज्या प्रकारची खळबळजनक प्रतिक्रिया चीनला गेल्या काही वर्षांपासून नित्याची झाली आहे ती वाढवणे आणि चिथावणी देणे. काही प्रमाणात, बीजिंग यशस्वी होत आहे कारण व्हाईट हाऊसला पेलोसीच्या सहलीला पाठिंबा देणारी कोणतीही धारणा दूर करणे आवश्यक वाटले आहे.

पण चिनी विधाने धडाकेबाज आहेत की आणखी काही हा प्रश्न उरतोच. अमेरिकेच्या वरिष्ठ अधिकार्‍याविरुद्ध उघड लष्करी युक्ती करणे हे अमेरिकेपेक्षा चीनसाठी धोकादायक ठरेल. जर बिडेनला आत्ता त्याच्या प्लेटमध्ये अतिरिक्त नको असेल तर, घरातील आर्थिक मंदी आणि 20 व्या पक्षाच्या काँग्रेससमोर हजारो बंडखोरी रोखण्याची गरज लक्षात घेता शी यांना आणखी कमी हवे असेल.

शी यांना वाढती बेरोजगारी, चिनी घरमालकांनी गहाणखत देण्यास नकार दिल्याने स्थावर मालमत्तेचे गंभीर संकट आणि शून्य-कोविड धोरणाचे असंख्य द्वितीय आणि तृतीय-ऑर्डर परिणाम यांचा सामना करावा लागत आहे. त्याच वेळी, जर पेलोसी-अमेरिकेच्या पदानुक्रमात राष्ट्राध्यक्ष आणि उपराष्ट्रपतींनंतर तिसरे सर्वोच्च अधिकारी-ने चिनी गुंडगिरीमुळे तैवानचा दौरा सोडला तर ते आशियाई मित्र राष्ट्रांना चुकीचे संकेत देईल आणि अमेरिकेबद्दल शंका घेणाऱ्यांना प्रोत्साहन देईल.

चीनचा निषेध बाजूला ठेवून, पेलोसीची हाऊस स्पीकरची पहिली यात्रा नाही. रिपब्लिकन असलेले न्यूट गिंगरिच मार्च 1997 मध्ये तैपेई येथे गेले होते जेव्हा ते बीजिंगला भेट दिल्यानंतर सभागृहाचे अध्यक्ष होते, जेथे त्यांनी माजी अध्यक्ष जियांग झेमिन यांच्यासह चिनी अधिकाऱ्यांना स्पष्टपणे सांगितले की तैवानवर हल्ला झाल्यास अमेरिका त्याचे रक्षण करेल.

शी यांना वाढती बेरोजगारी, चिनी घरमालकांनी गहाणखत देण्यास नकार दिल्याने स्थावर मालमत्तेचे गंभीर संकट आणि शून्य-कोविड धोरणाचे असंख्य द्वितीय आणि तृतीय-ऑर्डर परिणाम यांचा सामना करावा लागत आहे.

गिंगरिच यांनी पेलोसीच्या पाठीशी आपला पाठिंबा दिला आहे आणि अमेरिकन सैन्याच्या विरोधावर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केले आहे. “स्पीकर पेलोसी तैवानला जाण्याविरुद्ध सार्वजनिकपणे चेतावणी देत ​​असताना पेंटागॉन काय विचार करत आहे. जर आपल्याला चिनी कम्युनिस्टांची भीती वाटत असेल तर आपण सभागृहाच्या अमेरिकन स्पीकरचे संरक्षण देखील करू शकत नाही, तर बीजिंगने विश्वास का ठेवला पाहिजे की आपण तैवानला टिकून राहण्यास मदत करू शकतो. भित्रापणा धोकादायक आहे, ”तो ट्विटरवर म्हणाला. माजी परराष्ट्र सचिव माईक पोम्पीओसह इतर रिपब्लिकन देखील पेलोसीला पुढे जाण्याचे आवाहन करीत आहेत. पोम्पीओने तिला सोबत येण्याची ऑफर देखील दिली. “नॅन्सी, मी तुझ्याबरोबर जाईन. माझ्यावर चीनमध्ये बंदी आहे पण स्वातंत्र्यप्रेमी तैवानमध्ये नाही. तिथे भेटू, ”तो ट्विटरवर म्हणाला.

पेलोसीने तैवानला जावे की नाही, चीनच्या भविष्यातील हालचालींच्या केंद्रीय गुप्तचर संस्थेच्या (सीआयए) स्वतःच्या मूल्यांकनानुसार अमेरिकेच्या धोरणात्मक अस्पष्टतेची जागा कमी होत आहे. सीआयएचे संचालक विल्यम बर्न्स यांनी अलीकडेच अस्पेन सिक्युरिटी फोरमला सांगितले की शी यांनी तैवानवर ताबा घेण्याचा निर्धार केला होता परंतु ते युक्रेनमधील रशियन सैन्याच्या कमतरतांचा अभ्यास करत होते. “मला वाटते की (आक्रमण) होण्याचे धोके अधिक वाढतील, हे आम्हाला दिसते, या दशकात तुम्ही पुढे जाल,” बर्न्स म्हणाले. युक्रेननंतर, चिनी नेतृत्वाला वाटते की तैवानवर यशस्वी हल्ला करण्यासाठी जबरदस्त शक्ती लागेल; चालू युद्धात रशियन सैन्याने केलेल्या मारहाणीमुळे बीजिंग “अस्थिर” झाले आहे. शी त्यांच्या वाटचालीची तयारी करत असताना, तैवानच्या मुक्त राहण्याचा प्रयत्न अमेरिकेच्या नेत्यांसाठी काही अर्थ असेल तर वॉशिंग्टनने केले पाहिजे.