संकलन: अनिर्बान सरमा
वर्ल्ड टेलिकम्युनिकेशन अँड इन्फॉर्मेशन डे (WTISD) 2006 मध्ये सुरू करण्यात आला, दोन जुन्या संयुक्त राष्ट्रांच्या वार्षिक दिनांच्या एकत्रीकरणातून जागतिक टेलिकम्युनिकेशन दिन, जो 1969 पासून इंटरनॅशनल टेलिकम्युनिकेशन युनियनच्या (ITU) स्थापनेच्या स्मरणार्थ साजरा केला जात होता, आणि जागतिक इन्फॉर्मेशन सोसायटी दिन, जो 2005 मध्ये माहिती व संप्रेषण तंत्रज्ञानाच्या (ICTs) वाढत्या महत्त्वावर प्रकाश टाकण्यासाठी सुरु करण्यात आला होता.
गेल्या 20 वर्षांत, WTISD हा दिवस राष्ट्रांवर आणि लोकांवर होणाऱ्या सतत बदलणाऱ्या डिजिटल क्रांतीच्या परिणामांवर विचार करण्याचा प्रसंग बनला आहे; जगभर विणल्या गेलेल्या टेलिकॉम नेटवर्क्सचे दूरगामी परिणाम; आणि या नेटवर्क्सवर उभारण्यात आलेल्या कोट्यवधी पायाभूत सुविधा, सेवा व ॲप्लिकेशन्समुळे घडलेल्या बदलांची कहाणी.
ही लेखमालिका इन्फॉर्मेशन सोसायटीच्या आजच्या स्थितीची एक झलक सादर करते. ती भारताच्या कनेक्टिव्हिटी पुर्नकल्पनेच्या प्रयत्नांपासून सुरुवात करते, ज्या काळात अजूनही जगातील सुमारे 2.6 अब्ज लोक ऑनलाइन नाहीत. यानंतर ती 6G तंत्रज्ञानातील जागतिक आघाडीच्या शर्यतीकडे वळते आणि पुढच्या पिढीतील टेलिकॉम नेटवर्क्सवर कृत्रिम बुद्धिमत्तेचा (AI) होणारा परिवर्तनकारी प्रभाव अभ्यासते. WTISD 2025 च्या मुख्य विषयावर आधारित चार निबंध या मालिकेचे केंद्रबिंदू आहेत: "डिजिटल परिवर्तनात लैंगिक समानता". हे निबंध महिलांचा डिजिटल केअर इकॉनॉमीत सहभाग, फेमटेक उद्योगातील संधी आणि आव्हाने, डिजिटल पेमेंट्समध्ये असलेली लैंगिक दरी भरून काढण्याची गरज, आणि महिलांच्या डिजिटल समावेशनात अडथळा आणणाऱ्या डेटा गॅप्सचा अभ्यास करतात. ही मालिका भारताच्या सेमिकंडक्टर उत्पादन केंद्र होण्याच्या महत्त्वाकांक्षेवर आधारित एक खास लेख घेऊन समाप्त होते.
